Okul Sütü
Okul Sütü
Özellikle vitamin ve mineral yetersizliğinden kaynaklanan birçok sağlık sorununun önüne geçilmesinde, “Okul Sütü Programı” önemli bir rol oynamaktadır.
İstikbalimiz olan çocuklarımıza, dolayısıyla geleceğimize en büyük yatırım anlamı taşıyan Okul Sütü Programı’nın uygulanmasının önemi, ülkemizde binlerce çocuğun ailelerinin sosyo-ekonomik durumları nedeniyle hiç süt içemediği göz önünde tutulduğunda daha iyi anlaşılacaktır.
Okul Sütü;
– Özellikle vitamin ve mineral eksikliklerinden kaynaklanan sağlık sorunlarının önüne geçilebilmesini destekler.
– İleriki yaşlarda tüketim alışkanlığı kazandırır.
– Çocuğun sosyalleşmesine katkı sağlar.
– E-Okul programı ile çocuklarımızın hem zihinsel hem de bedensel gelişim düzeylerini ölçme ve izlemeyi sağlayarak, geleceğe dair sağlık politikalarının geliştirilmesine kaynaklık eder.
Okul Sütü’nün Besin Değerleri ve Özellikleri
| 100 ml’de | |
|---|---|
| Enerji (kca/kj) | 58 / 242 |
| Protein (g) | 3 |
| Yağ (g) | 3 |
| Karbonhidrat(g) | 4,7 |
Okul sütünün besin değerleri ve kalite kriterleri, “Çiğ Süt ve Isıl İşlem Görmüş İçme Sütleri Tebliği”ne uygundur.
Süt;
- Protein, kalsiyum, fosfor, A vitamini, bazı B vitaminleri (özellikle B2(riboflavin), B12) için iyi bir kaynaktır.
- Büyüme ve gelişmeyi sağlar.
- Beyin gelişimine destek olur.
- Göz, deri ve diş sağlığını korur, diş çürüklerini önler.
- Hücreleri onarır.
- Kemikleri ve kasları güçlendirir.
- Enerji verir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklardan korur.
Türkiye'de Okul Sütü
“Okul Sütü Programı”, Hükümetimizin gıda ve sağlık politikalarının en önemli ayağını oluşturan “Toplum sağlığının korunması ve iyileştirilmesi” hedeflerine ulaşmakta, kapsamı itibariyle en geniş kitleye erişim sağlayan ilk ve tek uygulamadır.
Ülkemizde toplumun tüm kesimlerinden destek gören “Okul Sütü Programı” ile çocuklarımızın sağlığına verilen katkı, ülkemizin sağlıklı geleceğine de yapılan en büyük yatırımdır.
Okul Sütü’nde 1. Yıl:
2011-2012 Eğitim-Öğretim Yılı ikinci döneminde Türkiye genelindeki 32 bin 500 okulda, 7 milyon 185 bin 21 öğrenciye 136 milyondan fazla kutu süt dağıtıldı.
Okul Sütü’nde 2. Yıl:
2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılının ikinci döneminde, özel öğretim kurumları ve ana sınıfları da kapsama alınarak, yurt genelindeki bütün ilkokullara yaygınlaştırılan programda, 30 bin 752 okulda, 6 milyon 182 bin 368 ana sınıfı ve ilkokul öğrencisine 296 milyondan fazla kutu süt dağıtıldı.
Okul Sütü’nde 3. Yıl:
2013-2014 Eğitim-Öğretim Yılının ikinci döneminde, Türkiye genelindeki özel eğitim kurumları, ana sınıfları ve yurt genelindeki bütün ilkokullardaki 5 milyon 583 bin 649 öğrenciye haftada üç gün kutu süt dağıtıldı.
Okul Sütü’nde 4. Yıl:
9 Şubat 2015’ten itibaren
Yaklaşık 34 bin okulda,
5 milyon 848 bin 375 öğrenciye,
Haftada 3 gün (Pazartesi, Çarşamba, Cuma) olmak üzere
Güvenilir, sağlıklı ambalajlarda 200 ml, yağlı, sade UHT süt dağıtılacak.
Dünya’da Okul Sütü
İnsanın sağlıklı ve dengeli beslenmesi için vazgeçilmez gıdaların başında süt ve süt ürünleri gelmektedir. Sağlıklı ve dengeli beslenmeye katkısının yanı sıra süt, içeriğindeki kalsiyum nedeniyle, kalsiyum yetersizliğinden kaynaklanan hastalıklardan korunmak için de düzenli olarak tüketilmelidir.
Süt tüketiminin artırılması için dünyada en yaygın şekilde uygulanan projelerin başında, Okul Sütü Programı gelmektedir. Okul çağındaki çocukların süt tüketimini arttırmak
ve doğru beslenme alışkanlıkları edinmelerini sağlamayı amaçlayan Okul Sütü Programı, Avrupa’dan Asya’ya, Amerika’dan Afrika’ya kadar dünyanın birçok ülkesinde yıllardır uygulanmaktadır.
Okul Sütü Programı sayesinde, çocukların fiziksel gelişimlerinin yanı sıra zihinsel aktivitelerinin arttığı ve okula devam oranlarının yükseldiği belirlenmiştir. Okul Sütü Programı’nın uygulandığı bazı ülkelerde elde edilen sonuçlar şöyle:
AB: Avrupa Süt Derneği tarafından yürütülen programa, 2011-12 yılları arasında Yunanistan ve Hırvatistan hariç, AB üyesi 26 ülke katıldı. 20 milyon 358 bin çocuğun 312 bin 700 ton süt tükettiği programın amacı; talebe ve sürdürülebilir tüketime katkı, pazarın çiftçileri destekleyecek şekilde iyileştirilmesi, bölgesel ekonomilerin ve yetersiz arz zincirlerinin iyileştirilmesi, AB tarımının desteklenmesi, çocuklarla geleceğin yetişkinleri olarak bağlantı kurulması ve eğitilmesi, yönetimin yükünün azaltılması olarak revize edildi.
ABD: ABD’de okul öncesinden başlamak üzere daha fazla süt tüketen 3-9 yaş arası çocuklarda 10 yıllık bir sürede daha az deri altı yağlanması olduğu görüldü. Süt tüketiminin artması, her yaşta bel çevresinin daha az genişlemesi ve daha az kilo alımı ile sonuçlandı.
Japonya: Sadece süt değil, yemek dağıtımının da yapıldığı Japonya’da, süt dağıtımına rağmen çocukların %25,5’inde görülen kalsiyum eksikliğinin, süt dağıtılmadığında %67’ye çıktığı gözlendi. Süt dağıtımıyla çocukların büyük çoğunluğunun günlük kalsiyum alımında ortalama gereksinim düzeyinin üzerine çıktıkları belirlendi.
Rusya: Okul Sütü Programı’nın FAO tarafından başlatıldığı Rusya’da ilk uygulama, 2005’te iki şehirde bulunan toplam 25 bin çocuk ile başlatıldı. Bugün devlet tarafından desteklenen program, ülkedeki 83 federal oluşumun 46’sı tarafından uygulanıyor.
Çin: Okul Sütü Programı devlet eliyle 2000 yılında başlatılan Çin’de, yüksek besin değeri ve çocuk sağlığına faydaları nedeniyle kabul gören süt dağıtımı kapsamında, 2012’de 18 milyon öğrenci her gün okulda süt içti. Program 28 eyalet, 660 şehir ve 60 bin okula genişletildi.
Yeni Zelanda: Dünyanın önde gelen süt üreticilerinden Yeni Zelanda’da Fonterra firması tarafından yürütülen program, 2012’de pilot uygulama olarak 13 bin ilkokul çağındaki çocuğu kapsayacak şekilde başlatıldı. Pilot çalışmanın başarısı sonucu uygulama, 350 bin ilkokul çağındaki çocuk için genişletildi.
Meksika: Meksika’da kahvaltı olarak gerçekleştirilen uygulamanın gözle görülen sonuçları; derslerine daha fazla odaklanabilen, oynayabilen ve dinlenebilen çocuklar oldu.
Tayland: Okul Sütü Programı’nın 1992 yılında başlatıldığı Tayland’da da çok çarpıcı sonuçlar elde edildi. Yetersiz beslenme 1997 yılında %10, 2006 yılında %5 oranında azaldı. Çocukların boyları programın başlamasıyla birlikte fazladan 3 cm arttı. 2010’da çocukların boylarında 5 cm fazladan artış gözlendi. Okul çağında süt tüketimi ile birlikte 18 yaşında gençlerin ortalama boyu erkeklerde 169,5, kızlarda 164,5 cm oldu. Kişi başı süt tüketimi 1987’de 2 litreyken, 2003’te23, 2011’de 31 litreye çıktı, sektör büyüdü.
Fas: Kuzey Afrika ülkesi Fas’ta, kötü beslenmeye bağlı vitamin eksikliğinden dolayı, içeriği A ve D3 vitaminleri yönünden zenginleştirilmiş süt, bisküvi ile birlikte dağıtılıyor. Uygulama sayesinde okula devamda, çocukların konsantrasyonunda ve buna bağlı olarak okul başarılarında belirgin artış görülürken, çocukların sağlığında da iyileşmeler tespit edildi. Zenginleştirilmiş süt içen çocuklarda normal süt içenlere göre akut malnütrisyon tablosu yarı yarıya azaldı, 8 ayda A vitamini eksikliği ortadan kalktı, D vitamini eksikliği geriledi.
Öğrencilerin Dikkat Etmesi Gereken Konular
- Sizlere dağıtılan kutu sütleri açtıktan sonra en kısa sürede bitirin.
- Sütünüzü yarım bırakıp, sonra içmek veya eve götürmek için bekletmeyin. Unutmayın; süt, çok kolay bozulabilen bir içecektir.
- Sütünüzü içtikten sonra karın ağrısı, mide bulantısı hissederseniz hemen öğretmeninize haber verin.
Velilerin Dikkat Etmesi Gereken Konular
- Çocuğunuzu okulda dağıtılan sütü açtıktan sonra bekletmeden içmesi, yarım bıraktığı sütü daha sonra içmemesi konusunda uyarınız.
- Süt içtikten sonra 6 saat içinde çocuğunuzda karın ağrısı, mide bulantısı, kusma vb. sağlık şikayetleri oluşursa, en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz ve öğretmenine durumu bildiriniz.
- Süt, çocuğunuzun sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan en faydalı gıdaların başında gelir. Çocuğunuzun her gün en az 2 bardak süt içmesine özen gösteriniz.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Okulda sütlerin hangi zaman aralığında tüketilmesi sağlanmalıdır?
Cevap: Okul müdürlüğünün belirlediği süt içim zamanında tüketilmesi sağlanmalıdır.
2. Öğrenci, okul sütünü okulun belirlediği süt içim zamanının dışında içebilir mi?
Cevap: Öğrenci okul sütünü, sadece okul müdürlüğünün belirlediği süt içim zamanında içmelidir.
3.Veli izni olduğu halde sütünü içmeyen öğrencilerin sütlerini, veli izni olup da kendine ait sütü içmiş olan diğer öğrenciler içebilir mi?
Cevap: Hayır. Veli izni olan her öğrenci, aynı gün içinde okulda belirlenmiş olan süt içimi zamanında sadece kendisine verilmiş olan 200 ml ambalajlı, yağlı, sade UHT kutu sütü içmelidir.
4. Sınıflarda artan sütler ne yapılmalıdır?
Cevap: Süt dağıtan sınıf öğretmeni açılmamış sütleri, tutanakla Okul Sütü Komisyonuna teslim etmelidir.
5. Açılmış ancak tüketilmemiş sütler ne yapılmalıdır?
Cevap: Sınıfta süt içilmesi için belirlenen süt içim zamanında öğrencinin okul sütünü tüketmesi önerilmeli, sütünü bitirmediği takdirde, açılıp bitirilmeyen süt kutularının atık poşetine öğretmen kontrolünde bırakılması sağlanmalıdır.
6. Dağıtılan sütlerin boş kutuları, okul‐sınıf yararına değerlendirilebilir mi?
Cevap: Okul yönetimleri, yerel yönetimler ve çevre koruma vakıfları vb. ile işbirliği yaparak değerlendirebilir. Atıklar sınıf ve okul ortamını ve çevreyi kirletecek şekilde gelişigüzel bırakılmamalıdır.
7. Okul sütü dağıtıldığı gün okula gelmeyen öğrenciye, geldiği gün okul sütü verilebilir mi?
Cevap: Okul Kabul Komisyonu kararı ile tutanak tutulup, verilebilir.
8. Öğrenci devamsızlığı, rapor vb. nedenlerle artan sütler ne yapılmalıdır?
Cevap: Okuldaki artan sütler, İl Okul Sütü Komisyonunun uygun görüşüyle değerlendirilir. Veli izni olan çocuklara süt verilmeyen diğer günlerde verilebilir ancak yine de tüketilemezse İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün koordinasyonunda, nakliyesini yüklenici firmaya yaptırmak şartıyla sütü eksik olan veya program sonuna kadar sütü bitirebileceğini taahhüt eden program kapsamındaki diğer okullara gönderebilir.
9. Süt içmesi için veli izni olan öğrenci, başka bir okula nakil olursa ne yapılmalıdır?
Cevap: İl Okul Sütü Komisyonu, il içi veya dışı, nakil gelen veya giden öğrencilere yönelik bilgiler Okul Sütü Modülüne yansıyacağından; sistem üzerinden öğrenci bilgileri aktarılacaktır.
10. Misafir öğrenciye süt verilebilir mi?
Cevap: Misafir öğrenciye, veli izni ve Okul Kabul Komisyonu kararı ile tutanak tutulup, okul sütü verilebilir.
Okul Sütü Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı
BAKANLAR KURULU KARARI
Karar Sayısı : 2012/3741
Ekli “Okul Sütü Programı Uygulama Esasları Hakkında Karar”ın yürürlüğe konulması; Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının 21/9/2012 tarihlive 14897 sayılı yazısı üzerine, 5488 sayılı yazısı üzerine, 5488 sayılı Tarım Kanununun 19 uncu maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 24/9/2012 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Öğrenciler okul sütü içmeye başladı.
Çocuklara süt içme alışkanlığı kazandırılarak sağlık beslenmelerini sağlama amacıyla başlatılan Okul Sütü Programı 5. Yılında. Türkiye genelinde yaklaşık 18 milyon
AB’de okullarda sütün teşviki için yeni kanun.
Kabul edilen yeni kanun ile AB genelinde çocuklar okullarda daha iyi finanse edilen süt, meyve ve sebze programlarının yanı sıra
İkinci yarıyıl Okul Sütü ile başlayacak
İlk ve orta dereceli okullarda sömestr tatili, yarın sona eriyor. 8 Şubat Pazartesi günü ders başı yapacak 6 milyonu aşkın


